Geçen yazımda fermente içeceklerden ve sağlımıza olan faydalarından bahsetmiştim. Yazının sonuna eklediğim gibi fermente içeceklerin yanında fermente yiyecekleri de unutmamak lazım. Fermente yiyecekler fermente içeceklere göre hayatımızda daha büyük bir yere sahip. Fakat fermente içecekler kadar faydalı olduklarını söyleyemiyoruz çünkü birçoğu pişirilerek tüketildiği için maruz kaldıkları ısıl işlem mikroorganizmaları öldürmekte; yiyeceklerin probiyotik özellik göstermesini engellemekte. Bu sebeple yazımda sucuktan, tarhanadan ve ekşi mayalı ekmekten bahsetmeyeceğim. Evlerimizde endüstriyel işlemden uzak bir şekilde yapabildiğimiz fermente yiyeceklerden bahsedeceğim. Gelin, evlerimizde kurduğumuz turşuların, mayaladığımız yoğurtların sağlığımız üzerinde ne gibi etkileri var, hep beraber bakalım!
Turşu
Yapıldıktan sonra aylarca bozulmadan saklanabilen, yapımı da çok kolay olan bu besin, sofralarımızın vazgeçilmezidir dersek yanlış söylemiş olmayız. Salatalık, lahana, havuç, biber, karnabahar ve daha birçok sebzenin turşusunu yapmak mümkündür. Hepsinin sağlığımız üzerinde birbirinden farklı birçok faydası bulunmakta; en önemlisi ise probiyotik bakteriler içermesi ve bağışıklık sistemimizi desteklemesi. Tek bir sebzenin turşunu tüketmemeye özen gösterirsek turşudan aldığımız antioksidan çeşitliliğini de artırabilir ve soğuk algınlığına karşı direnç kazanabiliriz. Fakat içinde bozulmaması için çok fazla tuz bulundurmakta; tüketirken vücudumuza gereğinden fazla tuz almadığımıza dikkat etmeliyiz. Özellikle yüksek tansiyon ve diyabet hastalarının çok dikkatli olması gerekiyor.
Yoğurt
Bebeklik döneminde ek gıdaya geçiş için en uygun besinlerden olan yoğurt Türk Mutfağının hem mezelerinde hem tatlılarında vazgeçilmez bir yere sahiptir. Ara öğünlerin ise vazgeçilmez yiyeceğidir. Çoğunlukla inek sütünden yapılmış olan yoğurtlar tercih edilse de keçi ve koyun sütünden de yapılabilir. Süt gibi yüksek oranda laktoz içermediği için laktoz intoleransı olanlar tarafından da tüketilebilmektedir.
Düzenli tüketimi sağlandığında yoğurduğun faydaları saymakla bitmez. İçerdiği kalsiyumdan dolayı kemik ve diş sağlığı için düzenli tüketimi çok önemlidir bunun yanı sıra yapısındaki magnezyum ve potasyumdan dolayı kas fonksiyonları ve sinir iletimleri için büyük önem arz etmektedir. İçinde bulunan probiyotikler ise bağırsak florasını desteklemektedir. İçerdiği yüksek protein oranı ise yoğurdu düşük proteinli besinlere göre daha doyurucu yapmaktadır. Günlük tüketim miktarı tükettiğiniz diğer süt ürünlerinin miktarına göre belirlenmelidir. Düzenli olarak tüketilmesi halinde osteoporoz riskini azaltmaktadır.
Tükettiğimiz yoğurdu evde yapmaya ve sütünü güvenilir, endüstriyel olmayan, kaynaklardan almaya da özen göstermeyi unutmayalım.
Peynir
En çok çeşit bulunduran süt ürünü desek yanılmış olmayız. Bu çeşitlerin hepsi vücudumuz üzerinde farklı faydalar sağlar. O yüzden turşuda olduğu gibi çeşitli peynir tüketimi vücudumuzun ihtiyaç duyduğu minarel ve vitaminleri alması açısından çok önemlidir. Tüketimi; hafızayı güçlendirmede ve dişlerde çürük oluşumunu engellemenin yanında migren ağrısına ve uyku sorunlarına da iyi gelir. Sağlıklı iskelet sistemine sahip olmanın ipuçlarından biri de süt ürünü tüketimine özen göstermektir. Günlük düzenli tüketilmesi halinde vücudun ihtiyaç duyduğu protein miktarının çoğunluğunu karşılamaktadır. Her peynirin kalorisi aynı olmadığı için kilonuzu korumak istiyorsanız tükettiğiniz peynirin kalorisine bakmanızı tavsiye ediyoruz.
Tempeh
Eminim çoğunuzun ilk defa duymuş olduğu bu besin hayvansal ürün içermediği ve büyük bir protein deposu olduğu için çoğunlukla vegan diyetlerinde tercih edilen bir soya ürünüdür. İnternette farklı tariflerine kolayca ulaşabilirsiniz. Tofuyla karşılaştırıldığında tempeh daha çok lif bulundurmaktadır ve bundan dolayı sindirimi de çok kolaydır. İçerdiği yüksek vitamin ve mineral oranı ile kemik sağlığının korunumda tüketilebilir. İştah azaltıcı özelliği ile kilo verimine yardımcı bir probiyotiktir.
Fermente ürünlerin sağlığımız için önemi ve probiyotik özellikte olmaları gözünüzü boyamasın. Her besinde olduğu gibi tüketim miktarına dikkat etmeli ve fazla tüketimden kaçınmalısınız.
Yazan: Ceren Başaloğlu
